نگاهی به آمار مصرف ماکارونی در ایران و جهان

ما ایرانی ها به طور متوسط در یک سال حدود 7 کیلوگرم ماکارونی مصرف می کنیم. این رقم در سال های قبل مثلا حدود 20 سال قبل تقریبا 2 کیلو بود که با ورود کارخانجات مدرن تولید کننده ماکارونی مانند تک ماکارون و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی تبلیغاتی و ایجاد کیفیت و تنوع در تولیدات، آمار مصرف بتدریج رشد کرد اما هنوز نسبت به برخی از کشورها کمتر است. در مصر مردم به طور متوسط در سال 12- 10 کیلوگرم ماکارونی مصرف می کنند و در ایتالیا بیش از 30 کیلوگرم. در عوض برنج و نان در سبد مصرف ما سهم بسیار بالایی دارند، هر ایرانی در سال 40 کیلوگرم برنج و 120 کیلو نان مصرف می کند، حتی سهم بیسکوئیت که عمدتا وارداتی است به حدود 10 کیلو می رسید. در حال حاضر میزان مصرف ماکارونی در ایران حدود 450 هزار تن در سال است که البته میزان تولید بیش از این مقدار است و مازاد مصرف به کشورهایی مانند عراق و افغانسان،حوزه خلیج فارس، کشورهای آسیای میانه و عموم کشورهای آفریقایی صادر می شود.

ارزش غذایی ماکارونی بالاست، به ویژه در سال های اخیر که تولید کنندگان به دلیل ارتباط با وزارت بهداشت از کمبودهای مواد غذایی در جامعه مطلع هستند با افزودن عناصر مناسب، ارزش غذایی آن را نیز ارتقا دادند و انواع ماکارونی غنی شده و طعم دار عرضه شده است.

از لحاظ قیمت نیز با اینکه تولید ماکارونی با آرد بدون یارانه است، هنوز از نانی که با آرد یارانه ای تولید می شود ، ارزان تر است. یعنی با اینکه ماکارونی ارزش غذایی بالاتری نسبت به نان دارد یک وعده اصلی است ولی از نان ارزانتر است.

نکته مهم دیگر اینکه ماکارونی علیرغم تصور عمومی باعث چاقی نمی شود، در حالیکه برنج و نان چاق کننده هستند.آردهایی که کمتر نشاسته دارند، مانند آرد سمولینا (از گندم دوروم )، به اندازه چربی ها چاق نمی کند.

بنابراین ماکارونی برخلاف تصور نادرست گذشته که آن را یک غذای چاق کننده می پنداشتند امروزه در تمام دنیا به عنوان یک گزینه سلامتی شناخته می شود و به بدن انرژی داده و از گرسنگی در طول روز جلوگیری می نماید. همچنین ترکیبات کربوهیدراتی موجود در ماکارونی به آرامی هضم می شود و در صورتی که از آرد سمولینا سبوس دار یا غنی شده توسط سبزیجات و فیبرهای غذایی تهیه شده باشد، فیبر بالای آن برای دستگاه گوارش بسیار مفید است. این غذا اگر همراه با سبزیجاتی مثل گوجه فرنگی، قارچ ، فلفل دلمه ای و اسفناج پخت شود، برای تمامی سنین بسیار مناسب است. در ضمن این غذا برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع یک و دو هستند، غذای مناسبی است. چون بخاطر هضم تدریجی کربوهیدراتها و شکسته شدن آرام کربوهیدراتهای پیچیده، قند خون را فورا به محض مصرف افزایش نمی دهد.

همان طور که در بخش های قبلی اشاره شد مصرف ماکارونی در ایران طی دو دهه گذشته افزایش داشته است. اما هنوز سهم مناسبی از سبد غذایی را به خود اختصاص نداده است و با توجه به آمارهای مصرف برنج و نان می توان تعادل مناسب تری را میان این سه فرآورده برقرار کرد.

بخشی از مصرف پایین ماکارونی در ایران ناشی از این است که تنوع روشهای پخت ماکارونی در کشور بسیار کم است و اکثر خانواده ها فقط با یک یا دو روش پخت آشنایی دارند.

يكي از مزيت هاي مهم محصولات ماكاروني تنوع در شكل اين محصولات مي باشد. همانطور كه ميدانيد تمام اشكال مختلف ماكاروني از يك نوع مواد اوليه (سمولينا يا آرد و آب) ساخته مي شوند. ولي هر شكل داراي احساس و شخصيتي منحصر به فردمي باشد كه با نوع مخصوص از سس و به نحوي مربوط به خود مصرف ميگردد با گوشت يا باسبزيجات يا به صورت آبكش شده و يا انواع مختلف ديگر. اشكال مختلف ماكاروني خلاقيت در هنر آشپزي را تحريك ميكندچون اين اشكال خود زاييده يك مراحل خلاقيت مي باشند. تعداد بيشمار اين اشكال پايه استوار هزاران دستور پخت متفاوت و با مشخصات مخصوصي به خود مي باشد. عنصر شكل در محصولات ماكاروني فقط با يك وسيله توليد مي گردد و آن نيز قالب مي باشد اشكال مختلف ماكاروني داراي نامهاي مخصوص به خود مي باشد مانند شلز، گملي، زيتي، اسپوتنيكز، شوينگر هورنلي، رايس، فيدلي، پيكولي، فسيلي و دهها نام متنوع ديگر

از نظر علم تغذیه، بهترین روش پخت ماکارونی همان روشی است که اروپایی ها استفاده می کنند. یعنی ماکارونی را داخل آب مثل برنج می جوشانند و بعد از پخت آبکش کرده با سس و مواد غذایی مختلف دیگر مخلوط کرده و مصرف می نمایند. روشی که ماکارونی را بعد از جوشاندن دم می کنیم، روش مناسبی برای تهیه این غذا نیست. زیرا در مورد تمام غذاهای کربوهیدراتی هرچه فرآیند پخت بالاتر رود، هضم و جذب ترکیبات قندی و نشاسته ای راحت تر شده و سرعت جذب قند در خون افزایش یافته و در زمان کوتاهتری قند خون را بالا می برند. متخصصان تغذیه و رژیم درمانی توصیه می کنند که غذاهای کربوهیدراتی به گونه ای طبخ شوند که نه تنها سرعت جذب قند افزایش نیابد، بلکه کندتر هم بشود و بخصوص برای افراد دیابتی این مساله بسیار مهم است.